Mark Tuitert

Innerlijke kracht, tijdloze lessen voor persoonlijk leiderschap

Uitgeverij Maven Publishing

Innerlijke kracht

In zijn boek leunt Mark Tuitert zwaar op de 12 dagboekjes die de Romeinse keizer Marcus Aurelius (26 april 121 - 17 maart 180) ooit schreef in zijn laatste jaren. Daarin reflecteert hij over het overwinnen van emotionele problemen, de (vergankelijke) rol van de mens in de samenleving en de nietigheid van de mens en zijn bekommernissen binnen de kosmos en de eeuwigheid. Zonder het ooit te hebben geweten, of dat het zijn bedoeling was, werd deze Marcus Aurelius een bestseller auteur. Zijn 12 boekjes samen, ik heb hier de uitgave ‘Meditations, the Philosophy Classic’ voor me liggen, zijn door de eeuwen heen door velen gelezen. 

In een Vaticaanse versie van deze meditaties, staat dit korte gedicht, en geeft goed weer welk belang die aantekeningen van Marcus Aurelius door de eeuwen heen heeft gekregen:

‘If thou would’st master care and pain,

Unfold this book and read and read again

Its blessed leaves, whereby thou soon shalt see

The past, the present, and the days to be

With opened eyes, and all delight, all grief,

Shall be like smoke, as empty and as brief.’

De dagboekjes van Marcus Aurelius ontstonden door een stoïcijnse levenshouding, een filosofische benadering van het leven die toen bekend was en vooral de laatste tientallen jaren opnieuw bekend werd. Stoïcijns leven is niet, zoals het spreekwoord lijkt te bedoelen, dat alles je koud laat, maar het is een manier van leven die je helpt boven de dagelijkse waan met al zijn emoties rustig te leren kijken wat je raakt en hoe je er mee omgaat. Het leert jezelf observeren, en daarvoor moet je wel weten wie dat ‘zelf’ dan is. Simpel gezegd: waarom doe je wat je doet, en is dat nog waardevol voor nu?

Geregeerd worden door je emoties, waarbij angst de meest opdringende is, is vandaag de dag ook een emotie die mensen voort jaagt. Voort jaagt naar een mening die welgevallig is in grote groepen. Hoe sta je erboven, wat is van jou, waar geloof je zelf in? De filosoof Joep Dohmen schreef daar al eerder een prachtig boek over, ‘Iemand zijn, de filosofie van de persoonlijke vorming’. 

De discipline die dit alles van ons vraagt, zeker als het nog niet is aangeraakt in opvoeding of omgeving, leidt tot wat Joep Dohmen noemt een ‘pleidooi voor de koninklijke weg’:

• De noodzaak van zelfbeschikking. Je moet begrijpen of en hoe je opgewassen bent tegen de eisen van deze tijd.
• De noodzaak van zelfbepaling. Zelfkennis is urgent — ‘wij mensen zijn onszelf niet zomaar eigen’- — Als je jezelf in een door jouzelf voorgestelde richting wilt vormgeven, moet je wel innerlijk op orde komen.
• De noodzaak van zelfrespect. Er gaapt een diepe kloof tussen je denken en doen. Doorgaans wordt die kloof verhuld door zelfbedrog, je houdt jezelf voor de gek en ‘ergens’ weet je dat. Niemand is veroordeeld tot levenslang zelfbedrog. Je kunt een beter zelfbeeld ontwikkelen en daarmee jezelf verbeteren.
• De noodzaak van goede relaties. Wat ik zelf wil, heeft voor een deel te maken met de behoeften, de belangen en de wensen van anderen. Goede relaties hebben meer kans van slagen als we over voldoende zelfinzicht beschikken.

In zijn boek schrijft Mark Tuitert terecht: ‘Marcus’ lessen zijn relevanter dan ooit. (...) Een tijd van geschreeuw, clickbaits en algoritmes, van polarisatie in plaats van verbinding, waarin leugens met gemak worden verspreid. Hoe vind je vaste grond onder je voeten?’

In 12 hoofdstukken, de 12 dagboekjes dus, neemt Mark lezers dan mee in het leven en ook in zijn leven. Hoe lezen we de aanbevelingen van Marcus Aurelius aan zichzelf, en dus aan ons? Elk hoofdstuk heeft dan zo’n aanbeveling:

• Leer van de mensen om je heen
• Vind rust in de chaos
• Sta rechtop
• De enige constante is verandering
• Omarm je tegenslagen
• Doe wat je nu doet goed
• Vertrouw op jezelf
• Samen bereik je meer
• Wat je doet bepaalt wie je bent
• Wees een goed mens
• Deel wat je leert
• Verwijt niemand iets (ook jezelf niet)

Het is ontroerend als ik dit boek ook weer lees, hoe ooit een mens, ergens op de wereld dit aan zichzelf schreef en wij nu over die schouder mee kunnen kijken en kunnen leren van zijn lessen. 

En hoe waardevol is het vandaag de dag om alleen uit dat eerste dagboekje deze opsomming die Mark heeft gemaakt mee te nemen:

Een stoïcijns leider:

1. Is zachtmoedig en vasthoudend
2. Is hardwerkend
3. Is geduldig
4. Is opgewekt en zelfstandig
5. Is een regelaar
6. Houdt het hoofd koel
7. Geniet met mate van luxe
8. Laat zich niet manipuleren
9. Heeft respect voor filosofie
10. Heeft respect voor zijn of haar lichaam
11. Raadpleegt experts
12. Laat zich niet afleiden
13. Heeft een vriendelijke grondhouding
14. Is krachtig

Mark Tuitert heeft dit boek natuurlijk niet zomaar geschreven en samengesteld. Hij heeft zelf donkere perioden meegemaakt als topsporter, maar ook in zijn dagelijks leven als mens. Mooi hoe hij die teksten dan niet even makkelijk in het boek herhaalt, maar echt doorleefd heeft en nog steeds doet. Zoals wij dat allemaal natuurlijk kunnen doen.

‘Ik hoop dat ik jou kan inspireren om de teksten van Marcus tot je te nemen, je te verplaatsen in hem als persoon. En het zou mooi zijn als de inzichten die hij deelt je aan het denken zetten over je eigen leven. Ik ben zelf vooral geïnspireerd door de manier waarop Marcus schrijft over het omgaan met tegenslagen, het accepteren van het lot en koesteren van de connectie met anderen.’

Ron van Es

Koop het boek hier