Lieke Marsman
Op een andere planeet kunnen ze me redden
Uitgeverij Pluim

Op een andere planeet kunnen ze me redden

In haar nieuwe boek 'Op een andere planeet kunnen ze me redden' schrijft Lieke Marsman over haar eigen aanstaande dood en over God, ufo’s en kwantummechanica. 'Haar boek is een pleidooi voor ‘irrationeel geloof’, een aanmoediging om verbeelding en intuïtie een grotere rol toe te kennen in een poging het leven en de dood te begrijpen.' Ik heb haar boek nog niet gelezen, maar ga dat zeker wel doen. In het Magazine van de Volkskrant staat een prachtig interview van Jantine Jongejan met haar.

'Marsman schrijft over haar religieuze bekering en openbaringen, de eerste tijdens een vakantie met haar vriendin in de Veluwse bossen. ‘Mensen zeggen vaak dat het op zulke momenten voelt alsof alles verbonden is, alles één, of alles nu. Dat zijn mooie beschrijvingen, maar ik heb toch het idee dat het concepten zijn die we er later opplakken. Als ik echt naar dat pure gevoel moest gaan, zou ik zeggen dat het was alsof de wereld op dat moment mijn wanhoop beantwoordde. Door er te zijn. Nu zeg je: ja, natuurlijk was de wereld er. Maar het was een actiever, intentioneler zijn dan het passieve zijn van ‘het is er nu eenmaal’. De wereld was er op dat moment voor mij. Als een soort vriend.’

In het boek, dat o.a. uit losse dagboekfragmenten bestaat, dus aandacht om achter de werkelijkheid te kijken. Een opmerkelijke rit in het leven, die mede is ingegeven, uiteraard, door de kanker die haar lichaam teistert. 'Het leven is het waard te leven, maar alleen zolang je omarmt dat alles op losse schroeven staat.' Een levensfilosofie die haar ook helpt om tegen specialisten in het ziekenhuis in te gaan en haar toestand niet als een feit te accepteren, u gaat dood, maar te strijden voor het leven. 'Alleen zo kun je in overeenstemming leven met het leven zelf, dat iedere dag zelfverzekerd al z'n onzekerheden tentoonspreidt.'

Ook in De Groene Amsterdammer staat nu ook een essay van Lieke Marsman 'Leven is lijden, en belangrijker: lijden is leven!'

'We moeten de kleinste kansen aangrijpen, en dat is niet naïef – het is juist irrationeel om het niet te doen. Uiteindelijk komt Spinoza tot de conclusie dat het echte geluk niet zit in het vluchtige bevredigen van behoeften en verlangens, maar in het aannemen van een levenshouding die erop gericht is de wereld om je heen te doorgronden. Het allerhoogste geluk zit ’m erin op intellectuele wijze God oftewel de Natuur (deus sive natura) te doorgronden en te waarderen dat deze God/Natuur een noodzakelijke en eeuwige orde in het universum vormt.'

'Er is misschien een bovennatuurlijke kracht. Er is misschien een medicijn tegen mijn ziekte. Het leven is het misschien waard te leven – en vanwege dat misschien is het dat zeker. Als ik terugdenk aan mijn eigen eerste ervaring met iets wat groter was dan ikzelf, dan is dit zoals ik al schreef het dichtst bij een openbaring dat je als mens kunt komen: niet de wetenschap dat er een God bestaat, maar de wetenschap dat je het jezelf toestaat in een God te geloven. Want er is een God, misschien.'

In een prachtige bespreking van het boek door Janita Monna in Trouw, lees ik: 'Cruciaal in haar stukken is het woord ‘misschien’. Want het gaat er niet om dat we zeker weten dat God bestaat; de mogelijkheid dat dat zo zou kunnen zijn, is genoeg. Met de negentiende-eeuwse denker William James schrijft Marsman: er is nog zoveel dat we niet weten, en juist dat maakt het leven de moeite waard. Het idee dat God misschien bestaat, staat in haar denken op één lijn met het idee dat er misschien een behandeling bestaat die haar kanker kan genezen.'

In het laatste deel van het boek gaat het over buitenaards leven. Want waarom niet? Een leven buiten deze aarde, maar ook een leven waar we in ons onderbewuste wel mee verbonden zijn. 'Zoals je je weg op je computer vindt via desktoppictogrammen zonder ooit enig idee te hebben wat er 'achter' de waargenomen werkelijkheid zit.' Niet voor niets haalt ze dan ook Bernardo Kastrup aan, die ik hier eerder besprak.  Kastrup maakte ooit de vergelijking met de cockpit van een vliegtuig. We letten op de instrumenten, de metertjes in de cockpit om te weten hoe we moeten vliegen, maar de werkelijkheid, die wie we zijn en waar we naartoe gaan kun je alleen maar buiten de cockpit waarnemen. 

'Op een andere planeet kunnen ze me redden' is een prachtige reis voor de lezer, zeker, en een moedige worsteling voor de schrijver geweest. 

'Als ik geen uitgezaaide kanker had, dan zou ik nu toch zeker een nieuw leven beginnen.

in een nieuw land een winkel beginnen

daar ’s ochtends de luiken openen

zien dat het lente is

op een manier

dat je je opeens afvraagt

wat het is dat je binnenlaat'

Ron van Es

Koop het boek hier