De leeservaringen

Door zijn uitnodigende stijl die aanmoedigt om eigen inzichten over de eigen lichamelijke en sociale gezondheid en die van onze maatschappijcultuur op te roepen, zelfs praktische oefeningen daarvoor in latere hoofdstukken aanreikt, ervaar ik het lezen van dit confronterende boek als zeer verrijkend. 

In de diepte gaat het boek in op een behoorlijk toch afgebakend en met elkaar verbonden aantal aspecten van wat we in deze westerse dominant beïnvloede maatschappijcultuur als normale verschijnselen hebben leren opvatten – die bij nader inzien eerder te begrijpen vallen als uitgroeisels of woekeringen in behoorlijk pathologische zin. 

Tegenover gangbare westerse medische opvattingen geeft het boek dan ook een inspirerende levensovertuiging mee, gebaseerd op medische tradities van inheemse volkeren: dat we niet voortstrompelen richting verval maar dat je moet streven gezond te sterven. Een mogelijke en beproefde weg richting heling met concrete stappen voor zelfonderzoek wijzen de laatste hoofdstukken. Vergt het werk om deze stappen uit te proberen? Vat het speels op, want menselijke heel-wording (heling) is de prijs die te winnen valt – en wel buitenom de wetten van een competitieve maatschappij. 

Ida Wendt

In De Mythe van Normaal legt Gabor Maté direct de vinger op de zere plek. De centrale boodschap is er eentje die heel logisch klinkt, en je krijgt direct het gevoel dat je het eigenlijk allemaal stiekem al weet. Dit voelt zowel verontrustend als bevrijdend: wat wij in onze moderne maatschappij vaak als "normaal" zien – chronische stress, vervreemding, en een cultuur van prestatie en consumptie – is in werkelijkheid schadelijk. Deze normen dragen naar zijn mening bij aan de epidemie van burn-outs, depressies, auto-immuun- en andere fysieke ziekten. Zijn benadering gaat verder dan alleen symptomen benoemen, maar Maté probeert ook naar oplossingen te kijken: hij pleit voor een holistische kijk waarin de onderliggende oorzaken, vaak geworteld in trauma en levensomstandigheden, worden blootgelegd. Zijn nadruk ligt daarbij op de veerkracht van de mens, en de verbinding. Dit geeft het boek een diepe gelaagdheid die zowel de lezer als de medische wereld aan het denken zet. 

Hoewel het boek indrukwekkend en transformerend is, kan de hoeveelheid informatie soms overweldigend aanvoelen. Maté gaat breed én diep, wat betekent dat de lezer bij momenten wordt overspoeld door wetenschappelijke details, persoonlijke verhalen en maatschappelijke analyses. Een meer gestructureerde opbouw of samenvattende hoofdstukken hadden de leesbaarheid kunnen verbeteren. Daarnaast richt Maté zich sterk op de westerse wereld; hoewel dit begrijpelijk is, blijven andere culturele perspectieven onderbelicht.

De Mythe van Normaal is een belangrijk en urgent boek dat een kritisch licht werpt op de gebreken van onze moderne samenleving. Het biedt een krachtige oproep om anders te kijken naar gezondheid, welzijn en wat het betekent om mens te zijn. Gabor Maté zet met dit boek een waardevol en confronterend werk neer dat uitnodigt tot reflectie en verandering.

Jazz Magdelijns

Met veel interesse heb ik het boek De mythe van normaal gelezen. Eerder had ik al een van de andere boeken van Maté (Als je lichaam ‘nee’ zegt) gelezen en diverse van zijn films gezien (ook heel interessant!), maar de Mythe van normaal lijkt wel een overkoepelend boek die alle onderwerpen van Gabors eerder verschenen boeken tot nu toe bevat.

Wat een compleet en nodig boek is dit! Naadloos smeed Maté biologie, psychologie, sociologie, cultuur, onderwijs, opvoeding, maatschappij en spiritualiteit tot een holistisch geheel, waarbinnen wij als mensen leven. Binnen al deze deelgebieden (die uiteraard nauw met elkaar verweven zijn) behandelt hij de factoren die een negatieve impact hebben op de moderne mens, en beschrijft daarin op heldere, nuchtere en down to earth wijze vooral de (vele) personen die hierdoor vastlopen in hun leven, last hebben van psychische of ernstige dan wel chronische lichamelijke klachten.  Niet zelden zijn dit de gevoeliger mensen, die als kanaries in de kolenmijn de manco’s van onze maatschappij letterlijk belichamen en daarmee weerspiegelen.

Dit boek is zo veelomvattend dat het zowel interessant is voor de ‘gewone’ lezer, maar ook zeker, of beter misschien: met name, voor mensen die werken in een van alle bovengenoemde deelgebieden. Dit boek zou verplichte kost moeten zijn voor iedereen met een maatschappelijke functie. Daarmee zou een hoop ellende in de wereld voorkomen kunnen worden.

Ook na het lezen zindert het boek nog regelmatig na in mijn gedachten, zeker bij gebeurtenissen in mijn persoonlijk leven, waarbij de hoofdstukken over te veel prikkels, grenzen stellen, emoties durven doorvoelen extra op de voorgrond staan. In die zin kun je het boek niet enkel beschouwen als interessante kennis, en een beschrijving van onze maatschappij op holistischer wijze dan je doorgaans leest in welke literatuur dan ook, maar ook als richtingaanwijzer voor je eigen leven. Bij jezelf kun je nagaan welke dingen jij zelf kunt doen om je verder te ontwikkelen en richting (psychische of spirituele) heling te gaan. Niet per se een makkelijk traject, maar alles begint met bewustwording, en daar is dit boek een heel mooi uitgangspunt voor.

Marianne Timmer

Het boek ‘De mythe van normaal – over trauma, ziekte en heling in een toxische maatschappij’ van Gabor Maté leest makkelijk weg. Het zet uiteen hoe onze huidige maatschappij ervoor zorgt dat veel mensen in hun leven trauma’s oplopen doordat niet aan de basisbehoeften van kinderen wordt voldaan. Die trauma’s beïnvloeden ons immuunsysteem en kunnen later in het leven ervoor zorgen dat we vatbaarder zijn voor allerlei ziektes en verslavingen. Aan de hand van de persoonlijke verhalen van o.a. patiënten, artsen en onderzoekers zet Gabor Maté uiteen hoe dit komt en wat we eraan zouden kunnen doen.

Het boek sprak mij erg aan. Het gaf woorden en onderbouwing aan een vermoeden dat ik al langere tijd had over de schadelijkheid van onze maatschappij en de zaken die we daarin normaal vinden. Toch is het geen pessimistisch boek. De auteur is erg duidelijk dat hij niet met een beschuldigende vinger naar ouders/opvoeders en medisch artsen wil wijzen. Ook zij zijn tenslotte een product van deze maatschappij.

De persoonlijke verhalen waren soms pijnlijk herkenbaar en hebben mij geïnspireerd om voor mijzelf op zoek te gaan naar heling door de oefeningen in het boek te doorlopen. Ik zou het boek zeker aanbevelen aan anderen, al was het maar om bewustwording te creëren en mogelijk deze toxische maatschappij te verbeteren. Ik hoop dat ook artsen dit boek lezen en voortaan niet alleen naar de symptomen van een ziekte kijken, maar ook naar de voorgeschiedenis van patiënten.

N.V. 

Gabor Maté beschrijft hoe het een mythe is, dat wat wij als normaal zijn gaan beschouwen in een ongezonde cultuur, zowel economisch als politiek gezien, mensen ziek maakt. Zowel lichamelijk, psychisch en emotioneel zijn we normaal gaan vinden wat niet normaal is.

Gabor Maté beschrijft zijn onderzoek naar de onderliggende oorzaken van onze fysieke en emotionele malaise, en legt hij verbanden tussen ons persoonlijk lijden en de druk van het jachtige bestaan.

Wij zijn geneigd te geloven dat ‘normaal’ gelijk staat aan ‘gezond’ zijn. Maar hoe gezond is die norm nu echt? Maté ontdekte dat de gangbare definitie van ‘normaal’ niet juist is: vrijwel alle ziekte is een natuurlijke weerspiegeling en gezonde reactie van het leven in een ongezonde samenleving. Waarin gezondheidszorg steeds verder van onszelf af is komen te staan. Ziektes als obesitas, diabetes, ms enzovoort alsook angsten, ADHD en depressies. Dit alles als gevolg van aanpassing aan een ziekmakende cultuur. “Normaal” is een illusie.

Gabor is van mening dat er veel heling en herstel mogelijk is, wanneer hulpverleners als artsen, maar ook de lijdende persoon zelf bewust worden van de onderliggende, vaak nog onbewuste, oorzaken Het heeft vooral te maken met het niet kunnen laten samengaan van authenticiteit en hechting in vroege kinderjaren. 

De sleutel tot genezing ligt in het herstel van onze medemenselijkheid door bewustwording en het omarmen van onze authenticiteit, ongeacht de maatschappelijke verwachtingen. Gabor Maté en dit boek overtrof mijn nieuwsgierige verwachtingen in ruime mate. Ik raad het iedereen aan om te lezen.

Ted Borghmans