Stefaan van Hooydonk

Pleidooi voor nieuwsgierigheid, op het werk

Uitgeverij Thema

Pleidooi voor nieuwsgierigheid

Tijdens het lezen van het boek Pleidooi voor nieuwsgierigheid moest ik denken aan het Three Horizons model van Bill Sharpe. In het model staan 3 lijnen - de eerste volgt ‘business as usual’ en brengt mensen niet veel verder, en de waarde ervan zakt steeds verder. Business as usual wordt dan heel erg usual en creëert geen nieuwe waarde meer. De derde lijn in het model is gericht op de toekomst en daar willen we ‘meters’ maken. Maar door de haast, of te weinig validatie, kunnen we ook in onze eigen valkuilen lopen om maar iets nieuws te produceren. Waar zit de echte waarde, waar maakt dan dat we door onze nieuwsgierigheid echt op iets anders en innovatiefs stuiten? Dat is de derde lijn die de twee andere lijnen doorkruist. Hier zit de disruptie - door te leren van het aloude en de haast van het nieuwe. 

‘Op deze lijn ontstaan de onverwachte (verwachte) uitvindingen, situaties, soms rampen die ons op totaal andere vernieuwende ideeën brengen. De tweede lijn, Horizon 2, vertegenwoordigt de ‘wereld in transitie’ – de ondernemende en creatieve ruimte van technologische, economische en cultureel haalbare innovaties die horizon 1 in verschillende mate kunnen ontwrichten en transformeren en een regeneratief, neutraal of degeneratief effect hebben. De lijn van horizon 2 in het model doorkruist de tijdlijn van horizon 1 en horizon 3 om uiteindelijk de eigen lijn of beter de eigen horizon te worden.’ (uit: Ron van Es - De volgende stap)

Pleidooi

Als je het boek Pleidooi voor nieuwsgierigheid leest - Stefaan van Hooydonk maakt daar een langere titel van door er ‘op het werk’ aan toe te voegen, iets wat ik dan toch jammer vind omdat dan het teveel naar de zakelijke kant neigt - dan krijg je een prachtige stortvloed aan theorieën en voorbeelden hoe nieuwsgierigheid werkt en ons als mensen vooruit brengt. 

Om te beginnen deed ik een survey om mijn eigen nieuwsgierigheid te testen. Het is een gratis individuele nieuwsgierigheidsdiagnose. De survey geeft de drie toepassingen van nieuwsgierigheid aan:

Intellectuele nieuwsgierigheid

De natuurlijke belangstelling of drang die we hebben om de omgeving om ons heen te begrijpen.

Empirische nieuwsgierigheid

De mate waarin we openstaan voor anderen, hun gedachten en hun gevoelens.

Intrapersoonlijke nieuwsgierigheid

Hoe meer we van onszelf kennen, hoe beter we de wereld tegemoet kunnen treden, hoe beter we onszelf kunnen veranderen, en hoe meer ontspannen we zijn in de omgang met anderen. 

Het is zoals Stefaan van Hooyen dan de oude Chinese wijsgeer Laozi aanhaalt: ‘Hij die anderen kent is wijs. Hij die zichzelf kent is verlicht.'

De drie toepassingen van nieuwsgierigheid, en de combinatie ervan, zorgt ervoor dat we zonder teveel stress onze eigen weg zoeken en vinden. Teveel stress maakt dat we verstarren en veelal de bekende weg blijven opgaan.

Model

In het model van Todd Kashdan wordt de manier weinig van weinig stress en succesvol je nieuwsgierigheid mee laten werken, als volgt aangehaald: 

1. Vreugdevolle verkenning. Het is het plezier dat we ontlenen aan het verkennen van iets nieuws in de wereld om ons heen. Je weet het misschien nog wel, hoe je als kind de dingen om je heen ontdekte.
2. Ontberingsgevoeligheid. Het is het type nieuwsgierigheid dat je hebt als je iets niet weet of je snapt iets niet meteen. Geen zorgen, het kan je weer ergens naartoe leiden. 
3. Stressbestendigheid. Met stress maakt nieuwsgierigheid geen kans. ‘Hoe hoger onze persoonlijke stresstolerantie, hoe gemakkelijker we veranderingen en nieuwe situaties en mensen omarmen.’
4. Sociale nieuwsgierigheid. Het is onze drang om te willen weten hoe anderen nou de dingen doen in het leven. Afkijken helpt dus soms. 
5. Risico’s nemen. Soms is dit de enige manier om de sprong te wagen naar iets nieuws. 

De rol van nieuwsgierigheid, waar dan ook in ons leven, leert ons ‘hoe beter onze diepere drijfveren analyseren, hoe beter we onze gevoelens kunnen herkennen en uiten, en ons gedrag kunnen observeren en veranderen.’ 

Ik gebruik, in aansluiting op deze laatste zin en het beschreven model, dan vaak deze (voor nu aangepaste) formule:

N = Z X M X T

Nieuwsgierigheid = Zelfinzicht X Missie X Talenten. ‘Om jezelf echt te leren ontdekken, om je leven vol betekenis te leven, heb je allereerst zelfinzicht nodig. Wie ben ik, wat wil ik, wat moet ik, maar vooral wat is mijn verlangen? Pas na zoeken en verkrijgen van dat zelfinzicht zal je missie in het leven opduiken. En echt helemaal aan het eind gaat het dan over je talenten. De vraag is of je er dan en daar op durft te vertrouwen dat je je talenten kunt aanspreken als het zwaar wordt.’ (uit: Ron van Es - Ertoe doen, de cirkel van betekenisvol leven) 

Het boek van Stefaan van Hooydonk is een ware schatkist en ik kon hier maar een deel van die schatkist beschrijven, voor de nieuwsgierige mens, en dus ook voor de nieuwsgierige (HR) manager, de nieuwsgierige werknemer en de nieuwsgierige entrepreneur. Hij eindigt in zijn conclusie met een citaat van Alan Watts, die overigens nieuwsgierigheid als dé antenne voor het leven zag:

‘Als we de angst voor het onbekende door

nieuwsgierigheid vervangen, stellen we ons open

voor een oneindige stroom mogelijkheden.’

Ron van Es

Koop het boek hier