Zaterdag 1 februari hadden we met de Betekenis Boeken Club een dag in het klooster van Huissen om te spreken over het boek 'Vertroostingen' van Dirk De Wachter. Aan het eind van de dag vroeg ik aanwezigen om een reflectie te schrijven over de dag, het boek, de schrijver. Willem Vreeswijk kwam met een prachtige en  persoonlijk brief, die ik hier graag, met toestemming publiceer. - Ron van Es

Dag Ron,


Dank voor gisteren. Ik vind een reactie een beetje lastig eerlijk gezegd, het neigt al gauw naar een verhaal over jezelf, maar ik doe een poging en ja, eigenlijk gaat het dus over mijzelf....


Geachte heer De Wachter, beste Dirk,


Uw boek 'Vertroostingen' heb ik nu drie maal gelezen en daar zal het niet bij blijven. De boektitel is een belofte die het boek in alle opzichten waar maakt. Behalve dit, is het boek voor mij ook een feest van herkenning. Alle verwijzingen naar Vertroostingen, zijn ook mijn verwijzingen, alleen had ik het nooit zo mooi en indrukwekkend op kunnen schrijven.


Ik heb veel mogen lezen in mijn leven, wat een voorrecht is. Maar weinig boeken geven oprechte troost. Dat doet dus Uw werk, maar voor mij ook het werk van Gerard Reve. Dat u de laatste zinnen aanhaalt uit 'De Avonden' - het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven - is voor mij bijzonder troostend. Het zijn misschien wel de belangrijkste zinnen uit de troostende literatuur en ze hebben veel waarde voor mij. Ik licht dat kort toe, zonder dat ik er een egodocument van zou willen maken.


Ik ben 63 jaar oud en hoofdredacteur van MaatschapWij en studeerde in de jaren tachtig Nederlands in Leiden. Daar heb ik een jaar lang college mogen volgen van Gerard Reve. Dat was toen nogal omstreden en een aantal docenten hadden dan ook opgeroepen om zijn colleges te boycotten. Ik ben wel gegaan - ik had alles van Reve al gelezen op de middelbare school en dit was een uitgelezen kans hem te ontmoeten - en ik ga graag liever een gesprek aan dan dat ik direct tot boycotten overga. De eerste ontmoeting met Reve was memorabel. Hij zei: "Weet Uw moeder wel dat u hier bent, ik ben namelijk een gevaarlijke gek." Een mooie binnenkomer.


Maar ik had al een geschiedenis met de heer Reve. Een paar jaar daarvoor had ik naar zijn uitgever mijn novelle 'Het Groot Kerstverhaal' toegestuurd in de hoop dat Reve dit zou willen lezen. Een paar dagen later kreeg ik een brief van hem (uiteraard met kroontjespen geschreven), waarin hij uitgebreid inging op mijn novelle en daarbij ironisch stelde dat het werk van W.F. Hermans vaak wel overdrijft, maar mijn werk net nog niet. U kunt zich voorstellen wat een troostrijke brief dit was. Later ben ik ook op hem afgestudeerd met de scriptie 'De Dood in het werk van Gerard Reve'. Ook hier had hij mij bij geholpen. Ik had nog maar een paar weken voor mijn eindscriptie en heb hem gevraagd per brief door wiens werk hij was beïnvloed. Kreeg opnieuw een mooie brief terug met twee werken (van Jung en Schopenhauer). Ik had geen tijd te verliezen en heb in mijn scriptie deze brief opgenomen en vervolgens bewezen dat deze invloed in het werk van Reve duidelijk te herkennen was. Ik ben geen wetenschapper en was hier dus enorm mee geholpen.


Ik ben nog naar zijn begrafenis geweest. En af en toe breng ik nog wel eens een bezoek aan zijn graf.


Als er iemand mij troost heeft kunnen bieden dan was het wel Gerard Reve.


Ik wilde u dit graag laten weten. Niet omdat Gerard Reve zo belangrijk voor mij is geweest, maar vooral omdat u ook troost vindt in (een deel van) zijn werk of in ieder geval in de laatste zinnen van 'De Avonden' en omdat uw werk mij weer veel troost biedt. Er zijn heel veel mooie boeken, maar er zijn maar weinig boeken die daadwerkelijk persoonlijke troost bieden En hiervoor wilde ik u heel graag danken.


PS, mocht u Het Groot Kerstverhaal en de reactie van Gerard Reve hierop willen lezen, laat het mij weten en ik stuur u het graag toe.


Hele fijne dag, of zoals Reve zou zeggen: Moedig Voorwaarts!


Met hartelijke groet,

Willem Vreeswijk